W Rybniku ruszyło znakowanie zabytkowych budynków charakterystyczną tabliczką z napisem „Zabytek chroniony prawem”. Pierwsze takie oznaczenia pojawiły się w Śródmieściu, a wszystko po to, by lepiej chronić i jednocześnie wyeksponować nasze lokalne dziedzictwo.
W całym mieście znajduje się aż 144 obiektów wpisanych do rejestru zabytków, a niebiesko-biała tablica, potocznie nazywana „Błękitną Tarczą”, ma za zadanie informować przechodniów, że właśnie mijają miejsce o szczególnej wartości historycznej i kulturowej.
Choć wielu mieszkańców może ją kojarzyć wizualnie, nie każdy zna jej historię. Symbol ten pochodzi z 1954 roku i został przyjęty w ramach międzynarodowej Konwencji Haskiej. Jego projekt opracował prof. Jan Zachwatowicz – wybitny architekt, który po wojnie przez ponad dekadę pełnił funkcję Generalnego Konserwatora Zabytków. Polska, jako sygnatariusz tej konwencji, wprowadziła znak na stałe do swojego systemu ochrony dziedzictwa.
Tabliczka nie tylko edukuje i zachęca do uważniejszego przyglądania się otaczającej architekturze, ale pełni też bardzo ważną funkcję ochronną. Jej obecność przypomina, że każdy z tych budynków jest pod specjalnym nadzorem i objęty ochroną prawną.
Za niszczenie lub uszkadzanie zabytku grozi odpowiedzialność karna. W najcięższych przypadkach może to być nawet osiem lat więzienia. Nawet w sytuacjach nieumyślnego naruszenia przepisów – np. przeprowadzenia remontu bez zgody konserwatora – trzeba liczyć się z grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności do dwóch lat.
Choć temat brzmi poważnie, cała inicjatywa ma też bardzo pozytywny wymiar – to świetny sposób, by lepiej poznać miasto i jego historię. Spacerując po Rybniku, warto zerknąć wyżej niż zwykle – może okaże się, że mijany codziennie budynek skrywa więcej historii, niż się wydaje.
Fot. UM Rybnik
