Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wchodzi na nowy etap prac nad polskimi symbolami narodowymi. Planuje przygotować nową ustawę, która kompleksowo ureguluje kwestie dotyczące godła, flagi oraz hymnu Polski. To ważne przedsięwzięcie ma na celu uporządkowanie obowiązujących przepisów, które w wielu miejscach są niejasne, a niektóre obowiązują bez zmian od połowy XX wieku.
Za przygotowanie projektu odpowiada specjalny, czternastoosobowy zespół złożony z ekspertów reprezentujących różne środowiska: urzędników ministerialnych, historyków, heraldyków, grafików, a także przedstawicieli kancelarii prezydenta i premiera oraz Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. Prace bazują na kontrowersyjnym projekcie z 2021 roku, który mimo licznych dyskusji wciąż pozostaje podstawą do zmian.
Wielu ekspertów od dawna zwracało uwagę, że obecne przepisy dotyczące symboli państwowych są nieprecyzyjne i nie do końca przystają do współczesnych standardów. Jednym z palących problemów jest kwestia koloru czerwieni na fladze. Oficjalne wytyczne mówią o odcieniu karmazynowym, jednak w praktyce często używany jest bardziej jaskrawy cynober, co rodzi zamieszanie i sprzeczne interpretacje. Grafikom i heraldykom nie podoba się także wygląd orła białego w godle, który zamiast być płaski i zgodny z zasadami heraldyki, ma postać przypominającą trójwymiarową płaskorzeźbę. W projekcie nowej ustawy przewidziano, że całe nogi orła mają zostać pokryte złotem, a nie tylko szpony, jak to ma miejsce obecnie. To ma podkreślić wyjątkowość i majestat godła.
Najbardziej dyskusyjnym i budzącym emocje punktem propozycji jest zmiana kolejności zwrotek w hymnie państwowym. „Mazurek Dąbrowskiego”, którego autorem jest Józef Wybicki, pierwotnie miał inną kolejność niż ta, którą znamy dziś. Nowa ustawa ma przywrócić kolejność zgodną z rękopisem Wybickiego — druga zwrotka zaczynałaby się od słów „Jak Czarniecki do Poznania”, a trzecia od „Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę”. Ministerstwo tłumaczy, że zmiana ta przywróci historyczny sens i spójność tekstu, który opowiada o drodze do odzyskania niepodległości i ukazuje strategię Legionów Polskich z czasów Napoleona. Jednocześnie jednak zdania historyków są podzielone. Polski Towarzystwo Historyczne i niektórzy badacze podkreślają, że obecna wersja hymnu, przyjęta po odzyskaniu niepodległości, jest już częścią narodowej tradycji i zmiana może budzić kontrowersje.
Projekt przewiduje również wprowadzenie dwóch rodzajów flag — narodowej biało-czerwonej oraz „państwowej”, na której znajdować się będzie godło. To rozwiązanie ma uporządkować zasady używania flagi w różnych kontekstach oficjalnych i państwowych, co do tej pory nie było w pełni jasno określone. Reforma symboli to nie tylko kwestia estetyki i porządku prawnego, ale też wyraz szacunku dla polskiej historii i kultury, które te symbole reprezentują.
Cały proces ma na celu dostosowanie polskich symboli narodowych do wymogów współczesności, wyeliminowanie nieścisłości oraz stworzenie przejrzystych i jednoznacznych regulacji, które będą obowiązywać na kolejne dekady. Polska flaga, godło i hymn to przecież nie tylko elementy graficzne czy muzyczne — to fundament tożsamości narodowej, który łączy pokolenia Polaków i przypomina o wspólnej historii i wartościach.
Teraz wszyscy z niecierpliwością czekają, czy zapowiadane zmiany wejdą w życie, a jeśli tak, to w jakim kształcie.
