Lato na dobre rozgościło się w Polsce, a wraz z nim nadciąga pierwsza w tym roku poważna fala upałów. Znad Atlantyku przesuwają się potężne układy wysokiego ciśnienia, które sprowadzają do naszego kraju bezchmurne niebo i bardzo wysokie temperatury. Synoptycy ostrzegają – w najbliższych dniach na przeważającym obszarze kraju słupki rtęci mogą sięgnąć nawet 35°C.
Choć słońce i lato wielu osobom kojarzą się z wakacyjnym luzem, opalaniem i spacerami, tak wysokie temperatury są poważnym zagrożeniem dla zdrowia, a w skrajnych przypadkach nawet życia. Dlatego warto wiedzieć, jak się chronić, jak postępować i czego unikać w upalne dni.
Podczas fali upałów najważniejsze jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Dorosła osoba powinna wypijać co najmniej 2,5 litra wody dziennie, a w czasie największego upału – nawet więcej. Należy pić małymi łykami przez cały dzień, nie czekając na uczucie pragnienia. Najlepiej sprawdzi się czysta, niegazowana woda – zimna, ale nie lodowata. Unikaj słodzonych napojów, kawy i alkoholu – te substancje odwadniają i mogą pogłębić skutki przegrzania.
Warto także dbać o to, by schładzać organizm w naturalny sposób – przez chłodne prysznice, noszenie przewiewnych, jasnych ubrań i zakładanie kapelusza lub czapki z daszkiem. Krem z wysokim filtrem UV to absolutna podstawa – słońce w takich warunkach działa błyskawicznie i może poparzyć skórę już po kilkunastu minutach.
Największe nasłonecznienie i najwyższe temperatury odnotowuje się zazwyczaj w godzinach od 11:00 do 16:00. Jeśli nie musisz, nie wychodź wtedy z domu. Zasłoń rolety lub zasłony, zamknij okna – i otwórz je dopiero wtedy, gdy na zewnątrz zacznie robić się chłodniej, czyli wieczorem lub bardzo wcześnie rano. Wietrzenie nocą i chłodzenie mieszkania wentylatorem, a nawet miska z lodem ustawiona przed wiatrakiem – to domowe sposoby, które mogą naprawdę pomóc.
W czasie fali upałów należy ograniczyć wysiłek fizyczny – zarówno ten na świeżym powietrzu, jak i w zamkniętych pomieszczeniach. Jeśli musisz wykonać jakąś pracę fizyczną, zaplanuj ją na wczesny ranek lub późny wieczór. Zrezygnuj z intensywnych treningów. Organizm i tak jest już obciążony wysoką temperaturą, a dodatkowy wysiłek może prowadzić do przegrzania, udaru cieplnego lub odwodnienia.
Podobnie z jedzeniem – warto postawić na lekkostrawne posiłki, bogate w warzywa i owoce. Tłuste i ciężkie dania mogą dodatkowo obciążyć układ trawienny i spotęgować uczucie zmęczenia.
Najbardziej narażeni na skutki upałów są seniorzy, małe dzieci oraz osoby z chorobami układu krążenia i oddechowego. W ich przypadku bardzo łatwo o przegrzanie, odwodnienie i utratę przytomności. Warto zadbać o to, by mieli stały dostęp do wody, przebywali w chłodnych pomieszczeniach i nie przebywali zbyt długo na słońcu.
Pamiętajmy także o zwierzętach – psy, koty czy króliki również źle znoszą upał. Zapewnij im zacienione miejsce do odpoczynku, stale dostępne miski ze świeżą wodą i pod żadnym pozorem nie zostawiaj zwierząt (ani dzieci!) w zamkniętym aucie, nawet na kilka minut. W środku temperatura może błyskawicznie sięgnąć 60°C i więcej!
Pierwsze oznaki przegrzania organizmu to osłabienie, zawroty głowy, nudności, przyspieszony puls i uczucie suchości w ustach. W takiej sytuacji trzeba natychmiast przenieść się w chłodne miejsce, usiąść lub położyć, schłodzić kark, nadgarstki i czoło oraz powoli pić wodę. Jeśli objawy się nasilają lub poszkodowany traci przytomność – niezwłocznie wzywamy pogotowie.
Synoptycy przewidują, że to dopiero początek gorącego sezonu. Z każdym rokiem fale upałów są dłuższe i bardziej intensywne. Dlatego warto już teraz wdrożyć nawyki, które pomogą nam przetrwać je bez szwanku – z głową, spokojem i odpowiedzialnością.
Jeśli jeszcze nie masz wentylatora – to ostatni moment, by się w taki zaopatrzyć. Jeśli planujesz dłuższą podróż – sprawdź klimatyzację i pamiętaj o butelce wody. Bo choć lato potrafi być piękne, to nie znosi lekkomyślności.
